7.oda

- Evli misiniz?
- Hayır ama İtalyanca kursuna gidiyorum..


İzlerken, onların hayatlarının hiç düzelmeyeceğini sanıyorsunuz..
sanki mutsuzluk bazı insanların yaşam tarzı gibi..
sanki hüzün her daim üzerlerinde olan bir giysi gibi..


Kendinizi hem çok uzak hem de çok yakın hissediyorsunuz karakterlere..


manken gibi güzel olmayışları, modacı gibi giyinmemeleri, çoğu zaman makyajsız olmaları, ağlarken çirkinleşmeleri, idealize edilmemiş ilişkileri, yalnızlıkları, zaafları ile biz gibi..
bizden gibi..
sanki kamerayı omzuna alıp sokağa çıkmış yönetmen ve insanları öyle doğal öyle müziksiz çekivermiş..
evet bir soundtracki yok filmin.. nasıl biz yaşarken arka fonda müzik çalmıyorsa bu da öyle..


fakat bir yanıyla da öyle uzaklar ki..
ya da insan uzak olmalarını arzuluyor..
öyle hayatlarımız olmadığı için şükredecekmişiz gibi neredeyse..
aslında büyük trajediler yok hayatlarında..
hepimizin yaşayabileceği sıradan ve günlük şeyler..
ama öyle mutsuz ve öyle gerçekten yalnızlar ki..
ve öyle ezik..
evet evet sanırım doğru kelime bu..
ezik..
ruhları ezik..
öyle başarılı ki film..
bu eziklik sizin ruhunuzu bile sarıyor..
ve fakat bu ezikliği hiç üzerlerinden atamayacaklarını bildikleri için kabullenmiş ve normalmiş gibi hayatlarını sürdürüyorlar..
yaşama dair küçücük umutları bir İtalyanca kursuna gitmek..
bu bunaltan yaşamlarındaki tek güzel şey bu kurs gibi sanki..


Yönetmen Lone Scherfig, Dogma manifestosuna uyarak film çeken ilk kadın yönetmen..
ve dogma filmlerinin insan doğasını korkusuzca ele alan yönü korkunç hakim filme..
Danimarkanın soğuk atmosferini ve karakterlerin tatsız tuzsuz hayatlarını iliklerinize kadar hissediyorsunuz..
hatta zaman zaman film bitsin de bu ezik etkiden kurtulayım diyorsunuz..
özellikle aile ilişkilerinin tozpembe olmayan yönlerini izlerken geriliyorsunuz..
Acıyorsunuz karakterlere..
Acımak zor bir duygudur bilen bilir..
Acımanın ruhumuzda açtığı delikleri doldurmak her zaman zordur..
bu filmdekiler birer film kahramanı değilmiş de sanki bir tanıdıkmış gibi acıyorsunuz, mutsuzlukları hiç bitmeyecekmiş gibi duran yaşamlarına..
özellikle Olympia..
sanırım beni en çok etkileyen karakter buydu..
o kızı kenara çekip sarılıp ağlayasınız geliyor..


Fakat filmin en ilginç yanı ne biliyor musunuz..
film bittiğinde gülümsüyor oluyorsunuz ve huzurla..
film hüzünden keyfe doğru ilerliyor gibi..
anlıyorsunuz ki bazı insanların hayatları böyle..
onlar böyle mutlular..
onlar eziklikleriyle, sıkıcı ve monoton yaşamlarıyla, çok az şeye sahip olarak, mutlu olmak için çabalamaya bile gerek kalmadan yaşayarak mutlular aslında..
hep böyleler çünkü hep..
ve sonunda hepsi bir şekilde kendileri gibi ruhlar bulup sarılıyorlar..
adına ister aşk deyin ister sığınma..


Yönetmen “Dogmanın en ciddiye aldığım ilkesi, hikayeyi en gerçekçi ancak en az klişe yolla anlatma prensibiydi.” diyor.
Ve bence de kesinlikle bunu bu filmde en iyi şekilde yapıyor..


Filmi bana yaşgünü hediyesi olarak Erdem göndermişti..
ve hatta yönetmenin diğer filmiyle birlikte.. kendisine buradan bir kez daha teşekkür edeiyorum..


Dogma 95 akımı bir zamanlar epey ilgimi çektiğinden araştırmıştım.
Lars Von Trieri çok severim..
bir gün onun Gerizekalılar diye bir filmini izledikten sonra kendimi Dogma dalgasının içinde bulmuştum..


Lars Von Trier, Thomas Vinterberg, Soren Kragh-Jakobsen, ve Kristian Levring alkollü bir gecenin sonunda karar veriyorlar böyle bir akım başlatmaya..
Amaçları kendilerini sinema konusunda yeniden düşünmeye zorlamak.
onlara göre sinema kişisel olmamalı..
Sinema, seyirciyi çeşitli çekim teknikleri ve kurgu ile yanıltmaya çalışmaktan ibaret olmamalı, tüm süslerinden arındırılmalı ve gerçeğe ulaşmalı..
Bireyselliği önlemek için, herkesin uyacağı bir dizi kurala ihtiyaç vardı.
Ve o gece akımın kurallarını belirleyen Dogma 95 (orijinal adıyla Dogme 95) Manifestosunu yani nam-ı diğer İffet Yeminini hazırladılar.
Alışılageldik kuralları bir kenara itip, hikaye ve karakterler dışındaki her öğeyi boşverip, seyirciye kanlı-canlı, gerçek insanlar sunmaya çalıştılar.
İnsanların duygularına yaklaşmasını ve kendiyle yüzleşmesini belgeleyen filmler çekmeyi amaçlıyorlardı.
Prova edilmiş oyunculuklar yerine doğaçlama ön planda, kamera omuzda, oyuncu mümkün olduğunda özgür ve doğal..
Aslında kısaca gerçeği tüm çıplaklığı, çirkinliği ve şaşırtıcılığıyla görüntülemekti Dogma 95 in hedefi.


Akım başladığında bu 4 yönetmen birer film çekecekler ve bu konuyu kapatacaklardı.


Çünkü Dogma kendini tekrar etmemeliydi.
Fakat dünyada bu akımı benimseyen birçok yönetmen ortaya çıktı.
Danimarka yapımı ilk dört filmden sonra dünyanın heryerinden 27 film daha dogma sertifikası aldı.
Italian for Beginners da 12.dogma filmi, ülkemizde gösterime giren (2002 İstanbul Film Festivali) ilk dogma filmi ve ilk kadın yönetmen dogmasıdır.
2000 yılında Gümüş Ayı ve FIPRESCI ödüllerini almıştır.


Farklı bir film izlemek istiyorsanız kesinlikle kaçırmayın derim..
Şimdi bu hiç müziksiz, hüznün hakim olduğu ama keyifle biten ilginç film için benim seçtiğim şarkı :

(AMORPHIS – HER ALONE)